Bệnh về da

NHẬN BIẾT VÀ PHÒNG NGỪA BỆNH DÀY SỪNG ÁNH SÁNG

Đăng trong bởi Phạm Khánh Linh
Skin Health Img
25
Th4

NHẬN BIẾT VÀ PHÒNG NGỪA BỆNH DÀY SỪNG ÁNH SÁNG

  1. BỆNH DÀY SỪNG ÁNH SÁNG LÀ GÌ?

Dày sừng ánh sáng (Actinic Keratosis – AK) là một tổn thương tiền ung thư do tác động của tia UV từ ánh nắng mặt trời. Bệnh thường xuất hiện trên các vùng da tiếp xúc với ánh nắng như mặt, tai, cổ, cánh tay và mu bàn tay. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, dày sừng ánh sáng có thể phát triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC), một dạng ung thư da nguy hiểm.

  1. NGUYÊN NHÂN VÀ YẾU TỐ NGUY CƠ

Nguyên nhân chính của dày sừng ánh sáng là do tổn thương DNA trong tế bào da do tiếp xúc lâu dài với tia UV.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

  • Da sáng màu, nhạy cảm với ánh nắng, dễ bị cháy nắng.
  • Tiếp xúc nhiều với ánh nắng mà không có biện pháp bảo vệ như kem chống nắng hoặc quần áo che chắn.
  • Tuổi tác cao (thường gặp ở người trên 40 tuổi), do da đã chịu tổn thương tích lũy qua nhiều năm.
  • Hệ miễn dịch suy giảm do bệnh lý, điều trị ung thư hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
  • Sống tại vùng có cường độ ánh nắng mặt trời cao hoặc làm việc ngoài trời thường xuyên.
  1. TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH

Dày sừng ánh sáng có nhiều hình dạng khác nhau. Các triệu chứng bao gồm:

  • Mảng da nhỏ: Xuất hiện trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng, có màu hồng, đỏ hoặc nâu nhạt, bề mặt nhám, có vảy hoặc sần sùi, khô hoặc có vảy, thường có đường kính dưới 1 inch (2,5 cm)
  • Mảng phẳng hoặc hơi nhô lên hoặc cục u trên lớp da trên cùng, một số trường hợp, một bề mặt cứng, giống như mụn cóc
  • Có thể có Ngứa, rát, chảy máu hoặc đóng vảy
  • Cảm giác khó chịu trên da: Có thể bị ngứa, rát, nhạy cảm hơn bình thường.
  • Tổn thương phát triển theo thời gian: Ban đầu kích thước nhỏ (vài mm), nhưng có thể mở rộng hoặc kết hợp thành mảng lớn hơn.
  • Có thể bong vảy hoặc nứt nẻ: Một số trường hợp tổn thương có thể đóng vảy dày hơn hoặc chảy máu khi bị cọ xát.
  1. DÀY SỪNG ÁNH SÁNG CÓ NGUY HIỂM KHÔNG?

Dày sừng ánh sáng là một tổn thương tiền ung thư, có nghĩa là nếu không được điều trị, một số trường hợp có thể tiến triển thành ung thư biểu mô tế bào vảy (SCC). Đây là một dạng ung thư da có khả năng lan rộng và gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

  1. PHÂN BIỆT VỚI CÁC BỆNH DA KHÁC
  • Dày sừng da dầu: Thường có bề mặt nhẵn, sáng bóng, màu nâu đậm hoặc đen, không bị viêm đỏ.
  • Ung thư da: Có thể xuất hiện dưới dạng tổn thương da không lành, có thay đổi màu sắc bất thường, loét hoặc chảy máu.
  • Viêm da cơ địa hoặc vảy nến: Cũng có thể có vảy nhưng thường kèm theo triệu chứng ngứa nhiều và xuất hiện trên các vùng da khác như khuỷu tay, đầu gối.
  1. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ
  • Điều trị bằng thủ thuật xâm lấn:
    • Phương pháp áp lạnh (Cryotherapy): Dùng nitơ lỏng để đông lạnh và phá hủy tế bào bất thường.
    • Laser CO2 hoặc đốt điện: Giúp loại bỏ các tổn thương dày sừng bằng nhiệt năng.
    • Tiểu phẫu cắt bỏ: Áp dụng cho những tổn thương nghi ngờ tiến triển thành ung thư.
  • Điều trị bằng thuốc bôi:
    • 5-fluorouracil (5-FU): Một loại kem điều trị tại chỗ giúp tiêu diệt tế bào tiền ung thư.
    • Imiquimod: Kích thích hệ miễn dịch chống lại tế bào bất thường.
    • Diclofenac gel: Giảm viêm và ngăn ngừa sự phát triển của tổn thương.

 

  1. CÁCH PHÒNG NGỪA BỆNH
  • Dùng kem chống nắng hàng ngày: Chọn loại có SPF từ 30 trở lên, bảo vệ phổ rộng chống cả UVA và UVB. Cần thoa lại sau mỗi 2 giờ nếu tiếp xúc lâu với ánh nắng.
  • Sử dụng trang phục bảo vệ: Đội nón rộng vành, đeo kính râm, mặc áo dài tay, quần dài và sử dụng ô khi ra ngoài trời.
  • Tránh ánh nắng vào giờ cao điểm: Hạn chế ra ngoài từ 10h – 16h khi cường độ UV mạnh nhất.
  • Kiểm tra da thường xuyên: Tự kiểm tra tại nhà và đi khám bác sĩ da liễu định kỳ để phát hiện sớm những tổn thương bất thường.
  • Bỏ thuốc lá và duy trì lối sống lành mạnh: Thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ ung thư da, trong khi chế độ ăn uống giàu vitamin và chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ da.
  1. KẾT LUẬN

Dày sừng ánh sáng là một tình trạng da phổ biến do tác động của tia UV, có nguy cơ phát triển thành ung thư da nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Tuy nhiên, bệnh có thể phòng ngừa bằng cách bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời và duy trì các thói quen chăm sóc da đúng cách. Nếu phát hiện bất kỳ tổn thương nào đáng ngờ, hãy đi khám bác sĩ da liễu để được tư vấn và điều trị kịp thời.