U ỐNG TUYẾN MỒ HÔI
1.Đại cương
U ống tuyến mồ hôi là một u da lành tính của da, do sự phát triển quá mức của các tế bào ống tuyến mồ hôi.
Bệnh khá thường gặp, tỷ lệ gặp ở nữ nhiều hơn nam.Độ tuổi hay mắc là từ khoảng 30 tuổi trở lên, đôi khi xuất hiện ở thanh niên.
Nguyên nhân của bệnh là chưa rõ ràng, tuy nhiên có một số yếu tố thuận lợi như: mùa hè, môi trường làm việc nhiệt độ cao, stress….Bệnh có tính chất gia đình
- Triệu chứng
Tổn thương là các sẩn nhỏ, chắc, bề mặt nhẵn và phẳng, kích thước 1-3mm, có thể cùng màu da hoặc màu vàng, trắng, nâu nhạt. Tổn thương có tính chất đối xứng 2 bên, thường tập trung ở một số vùng nhất định, hay gặp nhất là xung quanh mắt, có thể gặp ở các vị trí khác như trán, má, cổ, nách…
Có thể chỉ có một vài tổn thương hoặc lan tỏa với rất nhiều tổn thương
Bệnh nhân thường không có cảm giác gì khi tổn thương xuất hiện, một số ít trường hợp có thể ngứa nhẹ khi ra nhiều mồ hôi
Sức khỏe toàn thân của bênh nhân không bị ảnh hưởng
Có 4 thể lâm sàng
- Thể gia đình: hiếm gặp, do di truyền gen trội trên nhiễm sắc thể thường. Bệnh gặp ở cả nam và nữ với tổn thương lan tỏa, thành đám như khảm trai
- Thể kết hợp với hội chứng Down: bệnh nhân bị bệnh Down có tỷ lệ mắc u ống uyến mồ hôi gấp 30 lần người bình thường.Bệnh có thể khu trú hoặc lan tỏa
- Thể khu trú: là thể thường gặp nhất, các sẩn tập trung ở một hoặc vài vị trí: quanh mắt, má, trán; ít gặp hơn ở vùng nách,cổ, ngực, tay, sinh dục
- Thể lan tỏa: là thể hiếm gặp với khởi phát đột ngột ở tuổi thiếu niên, tổn thương lan tỏa nhiều vùng cơ thể
Tiến triển: là bệnh lành tính, tiến triển tăng dần, lúc đầu có ít tổn thương sau nhiều lan tỏa dần. Không ảnh hưởng sức khỏe, chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, đặc biệt là tổn thương vùng mặt
- Chẩn đoán
Để chẩn đoán bệnh dựa chủ yếu vào triệu chứng lâm sàng: các sẩn nhỏ, chắc, phẳng, màu da tập trung quanh mắt hoặc một số vùng cơ thể. Không đau không ngứa. Một số trường hợp khó, ở các vị trí ít gặp có thể cần sinh thiết da để chẩn đoán
Chẩn đoán phân biệt:
- Hạt cơm phẳng: tổn thương là các sẩn dẹt do virus, màu da hoặc hồng nhạt, thường mọc thành cụm hoặc theo vệt cào gãi
- U tuyến bã: là các sẩn nhỏ 2-3mm có màu trắng hoặc vàng nhạt, thường gặp ở người lớn tuổi rải rác khắp mặt, nhiều hơn ở vùng trán
- Các phương pháp điều trị
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị nhằm loại bỏ tổn thương và theo dõi tái phát.
- Laser Co2: là phương pháp đơn giản bốc bay tổn thương nhanh chóng. Nhược điểm là gây đau đặc biệt vùng quanh mắt và nguy cơ tạo sẹo
- Laser Co2 kết hợp TCA: dùng laser đục lỗ trên tổn thương sau đó chấm TCA. Ưu điểm là hạn chế tạo sẹo, thẩm mỹ cao. Nhược điểm là cần làm nhiều bước và trong thời gian vài tuần mới loại bỏ được tổn thương
- Laser Fractional Co2, Laser Er-Yag: là phương pháp điều trị hiện đại có tính thẩm mỹ cao tuy nhiên cần điều trị nhiều lần và chi phí khá lớn
- Ngoài ra còn có các phương pháp khác ít dùng hơn như: phẫu thuật, thuốc bôi… tuy nhiên kém hiệu quả hơn
