CHĂM SÓC VẾT THƯƠNG ĐỂ HẠN CHẾ SẸO XẤU SAU PHẪU THUẬT
- Mở đầu:
- Sẹo là kết quả của cơ chế chữa lành của cơ thể sau mô bị mất, bị tổn thương hoặc bị vết cắt. Sau đó, vùng bị tổn thương sẽ tự phục hồi bằng cách phát triển mô mới để lấp đầy những khoảng khuyết mô do vết thương tạo thành hoặc để khép mô, kéo mép vết thương lại với nhau.
- Hình thái của sẹo (hình dạng và màu sắc) phụ thuộc vào cơ địa, loại vết thương, vị trí tổn thương và một yếu tố rất quan trọng nữa là cách chăm sóc tổn thương.
- Quá trình hình thành sẹo: Gồm 4 giai đoạn chính
- Giai đoạn cầm máu: diễn ra vài giây đến vài phút sau khi có vết thương, là quá trình co mạch và tạo nút tiểu cầu.
- Giai đoạn viêm: Tạo phản ứng viêm có lợi, giúp kiểm soát tình trạng chảy máu và ngăn ngứa nhiễm khuẩn hiệu quả.
- Giai đoạn tăng sinh: sản xuất collagen tăng sinh giúp kéo miệng vết thương liền lại. Nếu collagen tăng sinh đủ thì sẹo sẽ bằng phẳng với mặt da, nếu không đủ sẽ thành sẹo lõm và thừa sẽ thành sẹo quá phát hoặc sẹo lồi.
- Giai đoạn tái tạo: tiếp tục tăng sinh và tái tạo mô xơ. Giai đoạn này có thể kéo dài đến 2 năm.
- Các yếu tố đánh giá sẹo xấu:
3.1. Về màu sắc: đỏ, nâu/đen, trắng,… và tăng giảm sắc tố hỗn hợp
3.2. Về cấu trúc:
– Sẹo lồi, sẹo quá phát
– Sẹo lõm
– Sẹo co kéo
- Chăm sóc vết thương sau phẫu thuật để hạn chế sẹo xấu:
– Dùng thuốc phối hợp (kháng sinh chống nhiễm trùng, giảm viêm,…) theo đơn bác sĩ kê.
– Rửa sạch vết thương hàng ngày bằng các dung dịch sát trùng phù hợp (nước muối sinh lý, cồn hoặc betadin,…) theo đúng chỉ định của bác sĩ.
– Băng và thay băng đúng cách.
– Tránh nắng.
– Không sờ, gãi, cạy nặn, chà xát tổn thương.
- Khi có sẹo xấu cần đến thăm khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được đánh giá chính xác tình trạng sẹo và lựa chọn phương án xử trí phù hợp.