I. Đại cương
Dưỡng ẩm là bước cơ bản cần thiết trong quy trình chăm sóc da hàng ngày. Sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm đúng cách giúp:
- Thay thế/ củng cố chức năng hàng rào bảo vệ da.
- Duy trì độ ẩm cần thiết cho da, giúp da mềm, mịn, tăng cường độ đàn hồi và sáng láng cho làn da.
- Chống lão hóa, giảm nhăn, chảy xệ.
– Các nhân tố tác động đến độ ẩm của da, tính mềm tự nhiên của da:
+ Các yếu tố bên trong gồm 3 yếu tố chính: Ceramide và lớp lipid gian bào, aquasporin3, sebum được tiết từ tuyến bã. Trong đó, lớp lipid gian bào bao xung quanh tế bào sừng được ví như những “lớp hồ” gắn những “viên gạch” chính là các tế bào sừng, tạo tổ hợp hàng rào da vững chắc. Một sản phẩm dưỡng ẩm tốt đảm bảo thành phần và cấu trúc gần giống lớp ceramide nhất.
+ Các yếu tố bên ngoài: Ánh sáng mặt trời, chất tẩy rửa, aceton, chlor, tắm quá lâu,….
Việc lựa chọn và sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp trở nên quan trọng để có một làn da khỏe mạnh và tươi trẻ.
II. Phân loại
1. Dựa theo cơ chế tác dụng: Có 3 loại
– Cơ chế bít: Khi bôi lên da có tác dụng như 1 lớp mảng mỏng, ngăn chặn mất nước qua da: Petrolatum (vaselin), mineral oil, parafin, lanolin, dẫn xuất silicone (dimethicone, cyclomethicone), squalen, propylene glyceron, stearyl stearate,…
| |
– Cơ chế hút nước: HA (Hyaluronic acid), AHA (alphahydroxy acid: đại diện acid lactic), glycerin, sorbitol, sugar, urea, propylene glycol, lecithin,… | |
– Cơ chế phục hồi: Là các chất làm mềm (Emollient): Ceramide, cholesterol và các acid béo tự do (acid stearic), rượu béo (cetyl alcohol)… tác dụng lấp đầy những vị trí thô ráp, làm cho da căng mịn. |
2. Dựa theo dạng bào chế:
– Nhiều dạng: dung dịch, lotion, cream, gel, mỡ,….
– Chia 2 nhóm:
+ Dưỡng ẩm “nặng” (heavier moisturizer): Các sản phẩm dạng cream, mỡ; ngấm sâu trong da, nhưng nguy cơ gây/ làm trầm trọng thêm tình trạng trứng cá.
+ Dưỡng ẩm “nhẹ” (light moisturizer): Các sản phẩm dạng dung dịch, gel; ngấm kém hơn nhưng phù hợp da đang viêm cấp/bán cấp, thích hợp da dầu, trứng cá.
III. Sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm
Việc lựa chọn và sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp phụ thuộc các yếu tố sau:
– Tình trạng mất/ thiếu nước của da, để xác định làn da cần một chất dưỡng ẩm hay giữ ẩm cho phù hợp. Thực tế, các sản phẩm dưỡng ẩm thường chứa nhiều thành phần, phối hợp các cơ chế với nhau.
– Vùng da cần chăm sóc: Độ dày các vùng da khác nhau là khác nhau, mật độ các thành phần phụ thuộc da (nang lông, tuyến bã, tuyến mồ hôi,…) cũng khác nhau giữa các vùng. Do đó, yêu cầu sản phẩm dưỡng ẩm khác nhau để vẫn đảm bảo khả năng dưỡng ẩm nhưng không bị bít da, đặc biệt không bị dư thừa bã nhờn, mụn trứng cá,…
– Thời tiết, mùa trong năm: Mùa hè ưu tiên dùng dạng lotion, mùa đông dùng dạng cream hoặc mỡ.
– Tùy từng loại da mà sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm khác nhau phù hợp.
– Thời điểm bôi thích hợp nhất là khi da còn ẩm (sau tắm) sẽ tạo điều kiện cho chất dưỡng ẩm hấp thu tốt nhất trong da.
– Ngoài ra cần chú ý chăm sóc để tránh tình trạng làn da bị khô, mất nước:
+ Không tắm nước quá nóng.
+ Bảo vệ da phù hợp với thời tiết: Tránh nắng, ủ ấm mùa đông, tránh mọi chất kích ứng, kích thích da.
+ Uống đủ nước.
+ Tẩy tế bào chết đúng cách.
– Từng loại da khác nhau cũng có những yêu cầu khác nhau với sản phẩm dưỡng ẩm về thành phần cũng như dạng bào chế:
+ Da thường dễ lựa chọn hơn với các sản phẩm không gây bít tắc, không bết dính, không dị ứng.
+ Da khô cần sản phẩm chuyên biệt, có tác dụng dưỡng ẩm tốt hơn.
+ Da nhạy cảm/kích ứng ưu tiên sản phẩm không hương liệu và chất tạo màu, ít kích ứng và dị ứng.
+ Da dầu-trứng cá thì chọn sản phẩm không gây mụn.
+ Da lão hóa nên có thêm thành phần chống lão hóa.
IV. Dưỡng ẩm và trứng cá 1. Trứng cá liệu có cần dưỡng ẩm? |
Trứng cá rất cần dưỡng ẩm vì:
- Khô da là một trong những nguyên nhân gây tăng tiết sebum, tăng nguy cơ sừng hóa dẫn đến bít tắc cổ nang lông.
- Trứng cá là một dạng viêm da, kem dưỡng ẩm có tác dụng giảm kích ứng, giảm viêm.
- Thuốc điều trị trứng cá có thể gây khô da, viêm da và kem dưỡng ẩm giúp giải quyết tình trạng trên, giảm cảm giác khó chịu cho người bệnh.
Nhưng, một số thành phần dưỡng ẩm có thể gây trứng cá, đặc biệt là các chất dưỡng ẩm theo cơ chế bít
2. Lựa chọn dưỡng ẩm trong trứng cá
- Không dầu (oil-free).
- Không mụn (non comedongenic).
- Không bít tắc lỗ chân lông (won’t clog pores).
V. Kết luận – Dưỡng ẩm là bước rất quan trọng, cần thiết cho chăm sóc da hàng ngày để có một làn da khỏe mạnh. |
– Đa số các sản phẩm dưỡng ẩm đều được bào chế chứa nhiều nhóm thành phần, nhiều cơ chế khác nhau. Việc lựa chọn và sử dụng kem dưỡng ẩm phải rất lưu ý để vừa đảm bảo tác dụng dưỡng ẩm lại không gây tác dụng không mong muốn.
– Một sản phẩm dưỡng dưỡng ẩm đắt tiền không hẳn sẽ dưỡng ẩm tốt, quan trọng hơn hết là chúng phải được sử dụng phù hợp. Vì vậy, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ da liễu trước khi lựa chọn sản phẩm dưỡng ẩm phù hợp cho da của mình.